από την Κισλά Ευαγγελία, καθηγήτρια Γαλλικών - θεολόγο.
Γιορτάζοντας τυπικά κάθε χρόνο τη "γιορτή της Παιδείας", τη δική μας γιορτή, κινδυνεύουμε να κάνουμε τη μέρα αυτή ακόμη μια επέτειο. Να ξεφτίσει στη σκέψη μας και να πάψει να μας εμπνέει. Οι γιορτές της Εκκλησίας αποκτούν νόημα όταν μεταγγίζουν νόημα στη ζωή μας, όταν φωτίζουν την καθημερινότητά μας, τις σχέσεις και τις αγωνίες μας.
Στο χώρο της Εκκλησίας, τιμή αγίου σημαίνει μίμηση αγίου. Στις 30 Ιανουαρίου, μέρα τόσο ιδιαίτερη για τα νιάτα, που ψάχνουν πρότυπα, η Εκκλησία προβάλλει τρεις αγίους, τον Ιωάννη το Χρυσόστομο, τον Μέγα Βασίλειο και τον Γρηγόριο το Θεολόγο. Για να τους μιμηθούμε. Γιατί όμως; Έχουν κάτι να μας πουν;
Αν βρισκόταν σήμερα εδώ μαζί μας, ένα από τα πρώτα που θα μας έλεγαν, θα ήταν να αγαπήσουμε τη μόρφωση, να αγαπήσουμε το σχολείο μας. «Δράξασθε Παιδείας» μας προτρέπει ο Γρηγόριος. Οι ίδιοι πέρασαν πολλά χρόνια της ζωής τους στα θρανία των πιο μεγάλων σχολών της εποχής τους. Μελέτησαν τα κλασσικά γράμματα αλλά και την Αγία Γραφή. Με τα πρώτα μόρφωσαν το πνεύμα τους, με τη δεύτερη καλλιέργησαν την ψυχή τους. Για τους τρεις Ιεράρχες, η παιδεία δεν έχει σκοπό τη στείρα μετάδοση γνώσεων αλλά τη μόρφωση της ψυχής. Αγάπησαν τη μόρφωση, αγάπησαν τον παιδαγωγό αλλά αγάπησαν και υπερασπίστηκαν ιδιαίτερα τον μαθητή. Χαρακτηριστική είναι η παραίνεση του Γρηγορίου του Θεολόγου στους σημερινούς εκπαιδευτικούς: «’Η μη δίδασκε ή δίδασκε δια του παραδείγματος».
Θα μας προέτρεπαν, λοιπόν, να αγαπήσουμε το σχολείο μας, όμως πάνω από όλα να αγαπήσουμε το Θεό. Ενώ και οι τρεις είχαν τις «προδιαγραφές», θα λέγαμε, για λαμπρή σταδιοδρομία και δόξα, οι ίδιοι προτίμησαν να αφιερώσουν την ζωή τους στο Θεό. Τα αξιώματα τους βρίσκουν χωρίς ποτέ να τα επιδιώξουν. Ο Βασίλειος έγινε επίσκοπος της Καισαρείας. Ο Γρηγόριος και ο Ιωάννης έγιναν Πατριάρχες Κωνσταντινουπόλεως. Γι’ αυτό λέγονται Ιεράρχες, γιατί αξιώθηκαν να υπηρετήσουν την Εκκλησία από τις ανώτερες βαθμίδες της Ιεροσύνης.
Ό,τι πρέσβευαν με τα λόγια τους, όμως, το είχαν πρώτα εφαρμόσει οι ίδιοι. Είχαν υψηλό ήθος στη προσωπική τους ζωή και πολλή αγάπη για τον πλησίον, που τον έβλεπαν ως εικόνα του Θεού. Η αγάπη για το Θεό είναι ελλιπής εξάλλου, αν δεν μεταφράζεται σε αγάπη για τον συνάνθρωπο. Παρέμειναν ταπεινοί και υπηρέτες του ανθρώπινου πόνου. Ο Βασίλειος μοίρασε την περιουσία του στους φτωχούς και σε μια εποχή μεγάλης πείνας για την Καισάρεια, ίδρυσε την Βασιλειάδα, ένα πρότυπο έργο αγάπης και προσφοράς, όπου κατέφευγε η ανθρώπινη δυστυχία για να βρει ανακούφιση και περίθαλψη. Περιλάμβανε νοσοκομείο, γηροκομείο, ορφανοτροφείο, σχολεία, κέντρα σίτισης και βοήθειας σε όποιον είχε ανάγκη, χωρίς διάκριση θρησκευτικού πιστεύω. Ο Ιωάννης ήδη ως απλός πρεσβύτερος στην Αντιόχεια, φρόντιζε καθημερινά 3000 απόκληρους της περιοχής. Όταν δε έγινε Πατριάρχης Κων/λεως, καθημερινά σίτιζε 7000 φτωχούς. Πλήρωσε με την ίδια του την ζωή το ότι τα έβαλε με την επιδεικτική πολυτέλεια των αυτοκρατόρων. Ο Γρηγόριος πάλι, δεν δίσταζε «επαναστατικά» να υποστηρίζει ότι η ύπαρξη πλούσιων και φτωχών οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στις αυθαιρεσίες των ισχυρών, που φροντίζουν κιόλας να κατοχυρώσουν με νόμο τις αυθαιρεσίες τους. «Τον Χριστό να επισκεφθούμε, τον Χριστό να υπηρετήσουμε, τον Χριστό να θρέψουμε, τον Χριστό να ντύσουμε.... μέσω εκείνων που έχουν ανάγκη, μέσω εκείνων που βρίσκονται σήμερα σε δεινή θέση» μας τονίζει ο άγιος Ιεράρχης.
Οι τρεις Ιεράρχες μας δείχνουν το δρόμο για να τον ακολουθήσουμε: αγάπη στο Θεό, αγάπη στο συνάνθρωπο, αγάπη στη μόρφωση, υψηλό ήθος. Αξίζει να ακούσουμε τα μηνύματά τους. Να μιμηθούμε τη ζωή τους. Και να ευχηθούμε να βγούνε νέοι Βασίλειοι, Γρηγόριοι, Χρυσόστομοι, που θα λαμπρύνουν την Εκκλησία μας, θα βοηθήσουν την κοινωνία μας και θα μας οδηγήσουν σε έναν καλύτερο κόσμο.
Ας βαδίσουμε στα ίχνη των 3 Ιεραρχών, είναι ίχνη Χριστού.
Στο χώρο της Εκκλησίας, τιμή αγίου σημαίνει μίμηση αγίου. Στις 30 Ιανουαρίου, μέρα τόσο ιδιαίτερη για τα νιάτα, που ψάχνουν πρότυπα, η Εκκλησία προβάλλει τρεις αγίους, τον Ιωάννη το Χρυσόστομο, τον Μέγα Βασίλειο και τον Γρηγόριο το Θεολόγο. Για να τους μιμηθούμε. Γιατί όμως; Έχουν κάτι να μας πουν;
Αν βρισκόταν σήμερα εδώ μαζί μας, ένα από τα πρώτα που θα μας έλεγαν, θα ήταν να αγαπήσουμε τη μόρφωση, να αγαπήσουμε το σχολείο μας. «Δράξασθε Παιδείας» μας προτρέπει ο Γρηγόριος. Οι ίδιοι πέρασαν πολλά χρόνια της ζωής τους στα θρανία των πιο μεγάλων σχολών της εποχής τους. Μελέτησαν τα κλασσικά γράμματα αλλά και την Αγία Γραφή. Με τα πρώτα μόρφωσαν το πνεύμα τους, με τη δεύτερη καλλιέργησαν την ψυχή τους. Για τους τρεις Ιεράρχες, η παιδεία δεν έχει σκοπό τη στείρα μετάδοση γνώσεων αλλά τη μόρφωση της ψυχής. Αγάπησαν τη μόρφωση, αγάπησαν τον παιδαγωγό αλλά αγάπησαν και υπερασπίστηκαν ιδιαίτερα τον μαθητή. Χαρακτηριστική είναι η παραίνεση του Γρηγορίου του Θεολόγου στους σημερινούς εκπαιδευτικούς: «’Η μη δίδασκε ή δίδασκε δια του παραδείγματος».
Θα μας προέτρεπαν, λοιπόν, να αγαπήσουμε το σχολείο μας, όμως πάνω από όλα να αγαπήσουμε το Θεό. Ενώ και οι τρεις είχαν τις «προδιαγραφές», θα λέγαμε, για λαμπρή σταδιοδρομία και δόξα, οι ίδιοι προτίμησαν να αφιερώσουν την ζωή τους στο Θεό. Τα αξιώματα τους βρίσκουν χωρίς ποτέ να τα επιδιώξουν. Ο Βασίλειος έγινε επίσκοπος της Καισαρείας. Ο Γρηγόριος και ο Ιωάννης έγιναν Πατριάρχες Κωνσταντινουπόλεως. Γι’ αυτό λέγονται Ιεράρχες, γιατί αξιώθηκαν να υπηρετήσουν την Εκκλησία από τις ανώτερες βαθμίδες της Ιεροσύνης.
Ό,τι πρέσβευαν με τα λόγια τους, όμως, το είχαν πρώτα εφαρμόσει οι ίδιοι. Είχαν υψηλό ήθος στη προσωπική τους ζωή και πολλή αγάπη για τον πλησίον, που τον έβλεπαν ως εικόνα του Θεού. Η αγάπη για το Θεό είναι ελλιπής εξάλλου, αν δεν μεταφράζεται σε αγάπη για τον συνάνθρωπο. Παρέμειναν ταπεινοί και υπηρέτες του ανθρώπινου πόνου. Ο Βασίλειος μοίρασε την περιουσία του στους φτωχούς και σε μια εποχή μεγάλης πείνας για την Καισάρεια, ίδρυσε την Βασιλειάδα, ένα πρότυπο έργο αγάπης και προσφοράς, όπου κατέφευγε η ανθρώπινη δυστυχία για να βρει ανακούφιση και περίθαλψη. Περιλάμβανε νοσοκομείο, γηροκομείο, ορφανοτροφείο, σχολεία, κέντρα σίτισης και βοήθειας σε όποιον είχε ανάγκη, χωρίς διάκριση θρησκευτικού πιστεύω. Ο Ιωάννης ήδη ως απλός πρεσβύτερος στην Αντιόχεια, φρόντιζε καθημερινά 3000 απόκληρους της περιοχής. Όταν δε έγινε Πατριάρχης Κων/λεως, καθημερινά σίτιζε 7000 φτωχούς. Πλήρωσε με την ίδια του την ζωή το ότι τα έβαλε με την επιδεικτική πολυτέλεια των αυτοκρατόρων. Ο Γρηγόριος πάλι, δεν δίσταζε «επαναστατικά» να υποστηρίζει ότι η ύπαρξη πλούσιων και φτωχών οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στις αυθαιρεσίες των ισχυρών, που φροντίζουν κιόλας να κατοχυρώσουν με νόμο τις αυθαιρεσίες τους. «Τον Χριστό να επισκεφθούμε, τον Χριστό να υπηρετήσουμε, τον Χριστό να θρέψουμε, τον Χριστό να ντύσουμε.... μέσω εκείνων που έχουν ανάγκη, μέσω εκείνων που βρίσκονται σήμερα σε δεινή θέση» μας τονίζει ο άγιος Ιεράρχης.
Οι τρεις Ιεράρχες μας δείχνουν το δρόμο για να τον ακολουθήσουμε: αγάπη στο Θεό, αγάπη στο συνάνθρωπο, αγάπη στη μόρφωση, υψηλό ήθος. Αξίζει να ακούσουμε τα μηνύματά τους. Να μιμηθούμε τη ζωή τους. Και να ευχηθούμε να βγούνε νέοι Βασίλειοι, Γρηγόριοι, Χρυσόστομοι, που θα λαμπρύνουν την Εκκλησία μας, θα βοηθήσουν την κοινωνία μας και θα μας οδηγήσουν σε έναν καλύτερο κόσμο.
Ας βαδίσουμε στα ίχνη των 3 Ιεραρχών, είναι ίχνη Χριστού.
